Eίναι ντομάτα ή τομάτα; Είναι λαχανικό ή φρούτο;
Αποφάσισα λοιπόν να βάλω τις διαπιστώσεις μου πάνω στο θέμα κάτω, παρέα με τις ιστορικές αναφορές και να κάνω μια μικρή έρευνα που θα αποδεικνύει πως δεν υπάρχει ΝΤΟΜΑΤΑ… και πως όσο και να «χτυπιέται» η Αμερική η τομάτα είναι φρούτο και όχι λαχανικό.
Η επιστημονική της ονομασία είναι Solanum lycopersicum και ανήκει στην ίδια οικογένεια της μελιτζάνας και της πιπεριάς. Εκείνη των Solanaceae.
Οι πρώτοι που την καλλιέργησαν ήταν οι Αζτέκοι και οι Ίνκας στην Κορδιλιέρα των Άνδεων και την έλεγαν “tomatl” οι οποίοι μιλούσαν την Nāhuatlahtōlli (ιθαγενή γλώσσα του σημερινού Μεξικού) .
Με δεδομένο λοιπόν αυτό, η λέξη tomatl είναι δύσκολο να παράγει την λέξη ντομάτα. Νομίζω ακατόρθωτο. Οπότε η λέξη τομάτα νομίζω πως είναι σωστότερη.
Στα Αγγλικά γράφεται tomato, στα Ινδονησιακά tomat, στα Ρωσικά TOMAT, στα Γαλλικά tomate, στα Λιθουανικά pomidoras, στα Πολωνικά pomidor. Στην Ελλάδα επηρεασμένοι όμως από την προφορά μας προσδόθηκε αυθαίρετα ενα «Ν» μπροστά και επηρεάσαμε τους Τούρκους που τις λένε domates, και τους Αλβανούς που την προφέρουν domatja. Τους πήραμε στο λαιμό μας δηλαδή…

Η διάδοση της
Ο Ερνάν Κορτέζ (Ισπανός κατακτητής) από τις σημαντικές προσωπικότητες των εξερευνήσεων που ξεκίνησε ο Χριστόφορος Κολόμβος. Στις αρχές του 16ου αιώνα ηγήθηκε των επιχειρήσεων για την κατάκτηση της αυτοκρατορίας των Αζτέκων. Στο σημερινό Μεξικό δηλαδή και έτσι η τομάτα άρχισε να φύεται και να καλλιεργείτε ανά τον κόσμο.

Ερνάν Κορτέζ (1485-1547)
Στην Ελλάδα η τομάτα έγινε γνωστή πριν 200 χρόνια, το 1818 από μάγειρες που έφερε μαζί του ο Βασιλιάς Όθων.
Η απόπειρα δολοφονίας του Λίνκολν με τομάτα
Στην Αμερική όμως την θεωρούσαν δηλητηριώδες φρούτο λόγο της ομοιότητας της με την μπελαντόνα (έτσι πίστευαν οι Αμερικανοί, όλοι οι άλλοι τις έτρωγαν κανονικά) καθώς έχει καταγραφεί ακόμη και «απόπειρα» δολοφονίας του Αβραάμ Λίνκολν. Κάποιοι αντίπαλοι του, με τη βοήθεια του προεδρικού μάγειρα, του δίνανε μαγειρεμένες τομάτες με σκοπό την εξόντωσή του. Ο Λίνκολν εννοείτε δεν έπαθε τίποτε. Όλο αυτό επειδή έμοιαζε με την μπελαντόνα η οποία είναι άκρως τοξική και μπορεί να επιφέρει ακόμη και θάνατο. Στα φύλλα της τοματιάς (μόνο αυτά όμως) περιέχεται σολανίνη που είναι τοξική για τον άνθρωπο και τα ζώα.

Αβραάμ Λίνκολν (1809 – 1865)
Το πείραμα στα σκαλιά του δικαστηρίου του Σάλεμ
Λίγο αργότερα το 1820 ο Ρομπέρ Γκίμπον Τζόνσον ο οποίος είχε δική του φάρμα ενώ ήταν τελειόφοιτος του Πανεπιστημίου του Νιου Χέιβεν των Η.Π.Α σαν ιστορικός δώρησε σπόρους τομάτας και ενθάρρυνε αγρότες να τους καλλιεργήσουν. Αρχικά απέτυχε αφού υπήρχε η φήμη πως η τομάτα είναι δηλητηριώδες καρπός. Εκείνος λοιπόν έφαγε δημοσίως ένα ολόκληρο καλάθι έξω από το δικαστήριο του Σάλεμ. Φυσικά όχι δεν έπαθε κάτι αλλά πέθανε και 30 χρόνια μετά.
Έτσι η τομάτα έκανε ένα νέο ξεκίνημα ως βασικό συστατικό της αμερικανικής διατροφής.
Οι οποίοι την λένε Tomato και όχι Ntomato ή Domato ας πούμε. Αλλά εμείς δεν την λέμε τομάτα την λέμε ντομάτα.

Ρομπέρ Γκίμπον Τζόνσον ( 1911-1938)
Αλλαγή ταυτότητας
Με βάση απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών το 1893 έκρινε ότι επειδή οι τομάτες τρώγονται συνήθως μαγειρεμένες ή σε σαλάτα μαζί με το φαγητό και όχι μετά από αυτό, είναι λαχανικό και όχι φρούτο. Η απόφαση είχε πρακτική αξία, καθώς θα φορολογούνταν διαφορετικά. Έτσι στο εν ονόματι των φορολογικών μέτρων της φίλης Αμερικής η τομάτα πλέον είναι λαχανικό και όχι φρούτο (δηλαδή είδος πολυτελείας για την εποχή).
Η πρώτη τομάτα κονσερβοποιήθηκε το 1920.
Στην Bunol της Ισπανίας κάθε χρόνο την τελευταία τετάρτη του Αυγούστου γίνεται το φεστιβάλ τομάτας με αποκορύφωμα το περίφημο έθιμο Tomatina (δηλαδή τοματοπόλεμο).

Το έθιμο ξεκίνησε γύρω στο τέλος του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου το 1945 όταν οι αγρότες της περιοχής δυσαρεστημένοι από την κυβερνητική πολιτική, επιτέθηκαν στους τοπικούς άρχοντες με τομάτες.
Καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο και προτιμάται από πολλούς για σαλάτα, αλλά και για σάλτσες. Ο ετήσιος τζίρος παραγωγής τομάτας υπολογίζεται σε 30 με 40 δισεκατομμύρια ευρώ παγκοσμίως. Το 2010 συνολικά μαζεύτηκαν 145 εκατομμύρια τόνοι ντομάτας παγκοσμίως.
Το κόκκινο χρώμα τους οφείλεται στο λυκοπένιο. Στο ίδιο συστατικό οφείλει το χρώμα του και το καρπούζι. Το οποίο παρουσιάζει πολλές και σημαντικές δράσεις για τον οργανισμό κατά την απορρόφησή του από το έντερο, εναποτίθεται στο συκώτι, στους πνεύμονες, στον προστάτη, στο παχύ έντερο και στο δέρμα.
«Μαύρος Γαλαξίας»
Την τελευταία δεκαετία ισραηλινοί επιστήμονες από την εταιρεία Technological Seeds ανέπτυξαν μια νέα ποικιλία μαύρης τομάτας. Το μαύρο χρώμα οφείλεται σε μια χρωστική ουσία παρόμοια με εκείνη των μύρτιλλων και τους χαρίζει το μελανό παρουσιαστικό τους.

Βρές τις συνταγές μου με τομάτα εδώ κι εδώ
Πηγές:
https://en.wikipedia.org/wiki/Tomato
https://en.wikipedia.org/wiki/La_Tomatina
https://en.wikipedia.org/wiki/Robert_Gibbon_Johnson
https://en.wiktionary.org/wiki/tomatl